Ga verder naar de inhoud

BC Materials: circulaire bouwmaterialen op basis van uitgegraven aarde

De bouwsector drastisch verduurzamen: da’s de rode draad doorheen alles wat ze doen bij BC Materials. De coöperatieve transformeert uitgegraven aarde van bouwprojecten tot milieuvriendelijke bouwmaterialen. Hun pleisters en stenen op basis van leem zijn niet alleen behoorlijk innovatief, maar ook circulair én CO₂-neutraal.

De mensen achter de Brusselse start-up BC Materials haalden de mosterd voor hun innovatieve business-idee in Burundi. “Mijn collega’s trokken daar naartoe om in een dorp een bibliotheek te bouwen”, vertelt business developer Anton Maertens . “Misschien naïef, maar eenmaal ter plaatse stelden ze vast dat je daar niet op elke straathoek een winkel hebt waar ze bakstenen en cement verkopen. Een lokale aannemer toonde hen hoe ze met uitgegraven grond zelf bouwmateriaal konden maken. Dat was zo’n openbaring, dat ze besloten om dat idee terug mee naar Brussel te nemen en er hier iets mee te doen.”

BC Materials Anton Maertens
In Burundi was er geen Brico of Gamma. Een lokale aannemer leerde ons werken met leem: een echte openbaring.
Anton Maertens

De bouwsector als grote vervuiler

Met alles wat ze doen, wil BC Materials een steentje bijdragen aan een meer duurzame bouwsector. Anton: “Weinig mensen weten dat, maar de bouw is één van van de meest vervuilende sectoren ter wereld. Bouwbedrijven gebruiken maar liefst 50% van de nieuwe grondstoffen op aarde. Ze zijn verantwoordelijk voor 40% van de CO₂-uitstoot en 30% van het afval in Europa. De productie van bouwmaterialen draagt rechtstreeks bij aan de luchtvervuiling en verbruikt enorm veel water.”

Leemproducten zijn een alternatief dat de natuurlijke kringloop respecteert en schadelijke stoffen vermijdt. “Wat wij met leem doen, is teruggrijpen naar een oeroude techniek en er een innovatieve twist aan geven,” legt Anton uit. "Want afgegraven grond wordt in België beschouwd als afval. Jaarlijks gaat het maar liefst om 37 miljoen ton. Mensen die bouwen, betalen zich blauw aan de afvoer van die grond. Waarom zou je daar niets mee doen? Pas op: mensen verklaarden ons in het begin voor gek (lacht) Nog een voordeel: leem is ook 100% circulair. Grondstoffen integraal hergebruiken, dat gebeurt nog bijna niet in de bouwsector. Onze leempleisters en leemstenen kan je keer op keer opnieuw hergebruiken, zonder dat ze hun kwaliteit verliezen.”

BC Materials team

Een uitdagend parcours

Terugkijkend op de afgelopen 5 jaar was het pad van BC Materials soms bezaaid met hindernissen. “Zeker in de beginfase waren die er zeker,” geeft Anton toe. “Eerst en vooral was er de juridische kant. Omdat uitgegraven grond als afval wordt beschouwd, had het heel wat voeten in de aarde om de nodige vergunningen te krijgen. Om onze leemproducten te kunnen maken, was er ook infrastructuur nodig. Pittig, want we hadden op dat moment nog geen inkomsten. Daarom hebben we in 2020 een crowdfunding op poten gezet. Met dat geld konden we niet alleen investeren in infrastructuur, maar ook voor een stuk in sales en marketing.”

Als spin-off van een architectenbureau was er gelukkig ook één groot voordeel: hun kennis van de sector. “Wij begrijpen hoe architecten, aannemers en bouwheren denken,” zegt Anton. “Dat geeft ons niet alleen een voorsprong op vlak van technische certificering en regelgeving. Het maakt ook dat we de noden van onze klanten beter kunnen inschatten.”

Cascade-effect

Onder de productnaam Léém bracht BC Materials al leempleister, leemstenen en zelfs een soort ecologisch beton op de markt. En terwijl ons interview plaatsvindt, zijn Anton en zijn collega’s druk in de weer om de lancering van hun nieuwe leemverf voor te bereiden. “Ook daarna hebben we nog plannen”, vertelt Anton. “We zouden in 2025 graag een milieuvriendelijk alternatief voor cementchape op de markt brengen. Want dat is één van de meest CO₂-intensieve materialen die er in de bouw gebruikt wordt.”

Naast de productontwikkeling houden ze zich bij BC Materials ook bezig met maatwerk en workshops. “Zo maakten we al een speciale façadesteen voor de nieuwe vleugel van het Design Museum in Gent. En in samenwerking met de ULB organiseerden we afgelopen zomer nog een meerdaagse Summer School over bouwen met aarde. Daar kwamen 30 architecten en aannemers uit 15 verschillende landen op af. We vinden het een fijn idee dat ze die kennis over leem mee naar huis nemen, om er in hun eigen bouwprojecten mee aan de slag te gaan. Zo creëren we een cascade-effect,” zegt Anton.

Circulair bouwen nog meer mainstream maken

De toekomstvisie van BC Materials is glashelder: circulair bouwen moet de norm worden, niet de uitzondering. "We willen dat leem en andere herbruikbare materialen vanzelfsprekend worden op bouwplaatsen, zodat we minder nieuwe grondstoffen hoeven te winnen", zegt Anton. “Gebouwen waarbij pleisters, stenen en structuren steeds opnieuw gebruikt kunnen worden: daar dromen we van. Daarom willen we de komende jaren verder opschalen, in de Benelux en daarbuiten. Alleen door samen te werken met partners en investeerders kunnen we die verandering realiseren. Want bouwen kan duurzaam, en de toekomst vraagt erom.”

BC Materials - Facts & Figures

  • Opgericht in 2018
  • Aantal betaalde medewerkers in vte: 10
  • Aantal vrijwilligers: 20
  • Groeiden van 50 ton productie in 2018 naar 2000 ton productie in 2024.
  • 4 soorten leemproducten: pleister, verf, blokken voor metselwerk en ‘beton’ op basis van aangestampte aarde (stampleem).
  • Jaarlijks nemen meer dan 1.000 mensen uit alle hoeken van de wereld deel aan hun opleidingen & workshops.
BC Materialsicon

BC Materials

opgericht door Ken De Cooman, Nicolas Coeckelberghs, Laurens Bekemans & Wes Degreef