De Landgenoten: grond voor bio
Grond vrijmaken voor biolandbouw, da's een bezorgdheid die de 1500 coöperanten van De Landgenoten delen. Want we eten tenslotte allemaal elke dag. Ontdek hoe De Landgenoten, jurywinnaar en publiekswinnaar 2017, impact maken.
Je zou het misschien niet zeggen als je door de Vlaamse velden rijdt, maar landbouwgrond is hier schaars. En duur. Bioboeren die op zoek zijn naar grond, kunnen terecht bij De Landgenoten: de coöperatie koopt grond en verhuurt die aan bioboeren. Voor altijd. Want bodemvruchtbaarheid is een kostbaar goed dat we over de generaties heen moeten beschermen.
Sinds 2017: vier keer zoveel landbouwgrond
Vier jaar na hun dubbele erkenning als jurywinnaar en publiekswinnaar van Radicale Vernieuwers, zijn De Landgenoten serieus gegroeid. Toen bezat de coöperatie 10 ha grond; vandaag zit ze aan 37 ha, en zit er nog 6 ha in de pijplijn voor de komende maanden. Het aantal boerderijen op gedeelde grond is gestegen van 4 naar 13. Toen kwam het kapitaal van 981 coöperanten; vandaag telt de coöperatie 1389 aandeelhouders.
“Vorig jaar kochten we de eerste gronden in Limburg, de enige provincie waar we tot dan toe nog geen grond hadden”, vertelt Annelies Beyens van De Landgenoten. “Dat was best een speciaal moment. Ik droom ervan dat De Landgenoten op termijn in elke gemeente grond bezit.”
Nieuw idee: samen zorgen voor onze bodem
In Vlaanderen gaat slechts 1,2% van de totale landbouwgrond naar biologische landbouw. Daarvan bezit De Landgenoten slechts een fractie. “We zijn klein, maar daarom niet onbelangrijk”, zegt Annelies. “We helpen om de kijk op grond te veranderen. Grond zou geen voorwerp van speculatie mogen zijn, maar moet de maatschappij dienen. We hebben die grond nodig om duurzaam, lekker en lokaal voedsel te produceren. Daarom zou dat een bezorgdheid moeten zijn van iedereen.”
Dat is exact wat de coöperatie doet. Annelies: “Samen met heel veel burgers halen we die gronden uit de markt. We zorgen dat die gronden over de generaties heen bestemd blijven voor biolandbouw. Want de bodemvruchtbaarheid opbouwen is een werk van lange adem. Daar moeten onze kinderen en kleinkinderen ook van kunnen profiteren. Bovendien slaan biobodems flink wat koolstof op. Dat maakt van grond een belangrijk instrument in de strijd tegen de klimaatopwarming.”
We hebben landbouwgrond nodig om duurzaam, lekker en lokaal voedsel te produceren. Dat verhaal gaat over elke burger.
Impact schalen dankzij vrijwilligers
Bij De Landgenoten zijn niet alleen aandeelhouders betrokken, maar ook heel wat schenkers en 55 vrijwilligers. Daarom richtten De Landgenoten naast de coöperatie ook een stichting op. “Op die manier kunnen we onze missie en visie verder verspreiden”, vertelt Annelies. “Onze vrijwilligers gaan bijvoorbeeld spreken op evenementen of lezingen, geven workshops, organiseren activiteiten, screenen grond ... Dankzij hen draagt onze stem veel verder. We zien hen echt als niet-financieel kapitaal van de organisatie.”
Sinds 2020 is De Landgenoten erkend voor sociaal-cultureel volwassenwerk. Annelies: “Met die middelen betalen we een bewegingsmedewerker, die vrijwilligers aantrekt, begeleidt en stimuleert. Om echt verandering te brengen, hebben we een breed gedragen en lokaal verankerde beweging nodig. Zoals Natuurpunt, die veel groepen van lokale aankopers heeft. In die richting willen we evolueren.”
Beleidsaanbevelingen voor systeemverandering
Een systeemshift maken is hard werken. De afgelopen jaren veranderde De Landgenoten van strategie om verandering te realiseren. “Eerst wilden we niet bezig zijn met beleid, maar als kleine speler tonen hoe het anders kan en anderen gaan inspireren”, vertelt Annelies. “Maar met onze 43 ha leggen we daarvoor te weinig gewicht in de schaal. Daarom werken we samen met Voedsel Anders aan beleidsaanbevelingen. In een reeks workshops met experts hebben we die aanbevelingen geformuleerd, en binnenkort stappen we daarmee naar het beleid.”
Innoveren is buiten de lijntjes kleuren, en dat is niet altijd evident. De Radicale Vernieuwer trofee sterkt ons in onze missie
Radicale Vernieuwers: een boost voor onze geloofwaardigheid
Wat betekende het voor De Landgenoten om Radicale Vernieuwer te worden? Annelies herinnert het zich alsof het gisteren was. “Dankzij de media-aandacht kregen we heel wat voorstellen van grondeigenaars. Maar vooral de erkenning gaf ons team en bestuur een boost. Weet je, strikt genomen kan je geen grond verhuren onder voorwaarden, zoals wij doen. Soms krijgen we daar kritische vragen over. Innoveren is buiten de lijntjes kleuren, en dat is niet altijd evident. De Radicale Vernieuwer trofee sterkt ons in onze missie.”
De Landgenoten
initiatief van De Landgenoten cvso en stichting